ΑΠΕ

Οι σημαντικότερες Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) είναι ο ήλιος, ο άνεμος, το υδατικό δυναμικό, τα θαλάσσια κύματα και ρεύματα, η βιομάζα και η γεωθερμία. Η βασική πηγή ενέργειας για όλες αυτές είναι τελικά ο Ήλιος, με μια εξαίρεση για τη γεωθερμία.

Ο Ήλιος είναι ένας αντιδραστήρας συντήξεως που μετατρέπει συνεχώς στην κεντρική του περιοχή και υπό θερμοκρασίες 15 εκατομμυρίων βαθμών, το υδρογόνο του σε ήλιον. Η σειρά των πυρηνικών αντιδράσεων ορίζεται ως ο κύκλος του υδρογόνου. Σε κάθε κύκλο τέσσερις πυρήνες υδρογόνου μετατρέπονται σε έναν πυρήνα ηλίου, παράγοντας ενέργεια 26.2 εκατομμυρίων ηλεκτρονιοβόλτ. Εκατομμύρια τόνοι υδρογόνου κάθε δευτερόλεπτο μετατρέπονται σε ήλιο παράγοντας ασύλληπτα ποσά ενέργειας και διατηρώντας την επιφανειακή θερμοκρασία του Ήλιου στους 5800 βαθμούς.

Η παραγόμενη ενέργεια ακτινοβολείται στο διάστημα και ένα εντελώς ασήμαντο ποσοστό της φθάνει στη Γη, 150 εκατομμύρια χιλιόμετρα μακριά από τον Ήλιο. Αυτό το ασήμαντο ποσοστό είναι περίπου 1370 βατ ανά τετραγωνικό μέτρο στα όρια της ατμόσφαιρας. Μέρος της ακτινοβολίας αυτής απορροφάται από την ατμόσφαιρα και στην επιφάνεια της Γης φθάνει ακτινοβολία περί τα 1000 βατ ανά τ.μ. Αυτή ορίζει το κλίμα, τον κύκλο του νερού, τους ανέμους, τα θαλάσσια κύματα και ρεύματα, τη φωτοσύνθεση και βέβαια τη θερμοκρασία του εξωτερικού τμήματος του φλοιού της Γης. Τελικά αυτή συντηρεί τις συνθήκες που επιτρέπουν την δημιουργία και διατήρηση της ζωής.

Τα φωτοβολταϊκά στοιχεία μετατρέπουν την ενέργεια αυτή κατευθείαν σε ηλεκτρική, με ποσοστό αποδόσεως που είναι περί το 15% (κρυσταλλικό πυρίτιο). Λιγότερα από 20 τετραγωνικά μέτρα φωτοβολταϊκών στοιχείων επαρκούν για παραγωγή ενέργειας για τις ανάγκες μίας κατοικίας, με συνετή διαχείριση.

Σήμερα προχωρεί με ταχείς ρυθμούς η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών πάρκων στις ανεπτυγμένες χώρες. Η Γερμανία, παρά το φτωχό ηλιακό δυναμικό της, επένδυσε στην τεχνολογία αυτή και σήμερα βρίσκεται στην πρωτοπορία σε παγκόσμια κλίμακα, με εκατοντάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας και πολλές εξαγωγές. Είναι ένα προφανές παράδειγμα για την κατεύθυνση που θα μπορούσε με πολύ καλύτερα δεδομένα να επενδύσει η χώρα μας, δυστυχώς όμως η γραφειοκρατία και η έλλειψη συντονισμού αποδεικνύονται ακόμη και σήμερα ανίκητοι εχθροί.

Σε ότι αφορά το αιολικό δυναμικό της Ελλάδας, αυτό είναι κατά περιοχές εξαιρετικά πλούσιο. Παρά το γεγονός αυτό, η μέχρι τώρα εκμετάλλευσή του είναι μάλλον μικρή. Βασική αιτία δεν είναι άλλη από την συνήθη ολιγωρία της πολιτείας στον ορισμό ενός υγιούς θεσμικού πλαισίου, η έλλειψη δικτύου και οι αντιδράσεις τοπικών φορέων που συνήθως είναι αδικαιολόγητες. Το πλούσιο αιολικό δυναμικό των νησιών του Αιγαίου παραμένει ουσιαστικά ανεκμετάλλευτο λόγω της έλλειψης δικτύου μεταφοράς. Ακόμη και η Κρήτη παραμένει μέχρι σήμερα χωρίς ενεργειακή σύνδεση με τον ηπειρωτικό ιστό. Άλλες Ευρωπαϊκές χώρες έχουν προχωρήσει πολύ στη χρήση αιολικής ενέργειας (Γερμανία, Ισπανία, Ιταλία), ενώ η Δανία είναι στην πρωτοπορία της ανάπτυξης της σχετικής τεχνολογίας, έχοντας θεσπίσει εδώ και δεκαετίες ένα πολύ αξιόλογο θεσμικό πλαίσιο. Και αυτό είναι ένα παράδειγμα προς μίμησιν, που όμως στην Ελλάδα δεν βρίσκει χώρο να αναπτυχθεί. Η γραφειοκρατία πνίγει τα πάντα, ενώ το θεσμικό πλαίσιο έχει ως κύριο χαρακτηριστικό την αστάθεια.

Σε ότι αφορά τις μικρές εφαρμογές, το αιολικό δυναμικό στις περισσότερες περιοχές της Ελλάδας είναι επαρκές, ιδιαίτερα σε συνδυασμό με εκμετάλλευση της ηλιακής ενέργειας. Η ΙΡΙΣ ΑΕ επενδύει στην ανάπτυξη τεχνολογίας στην κατεύθυνση αυτή.

Στοιχεία για την ηλιακή και αιολική ενέργεια μπορείτε να βρείτε στη σελίδα του Κέντρου Ανανεωσίμων Πηγών Ενέργειας (ΚΑΠΕ), αλλά και σε πολλές άλλες σελίδες στο διαδίκτυο.

Στα ευρύτερα πλαίσια των ΑΠΕ μπορούν να ενταχθούν η Γεωθερμία και το υδάτινο δυναμικό, το βιοαέριο, η βιομάζα κ.α., η συζήτηση επί αυτών όμως εκφεύγει των ορίων της παρούσης σελίδας.